Caransa Groep en RED Company winnen aanbesteding voor de ontwikkeling van het Havenstraatterrein in Amsterdam

Samen met Red Company zijn wij door de gemeente Amsterdam geselecteerd om het Havenstraatterrein, gelegen in Amsterdam Oud-Zuid, te ontwikkelen naar VrijHaven. Een unieke wijk met woningen in het middensegment en de vrijesector, ruimte voor makers en gemeenschappelijke voorzieningen. De rauwe en experimentele sfeer van het Havenstraatterrein wordt voortgezet en toekomstbestendig gemaakt in de nieuwe bebouwing. Caransa Groep en RED Company realiseren hier ca 350 woningen, waarvan 70% in het middensegment en 30% in de vrije sector en daarnaast een substantieel maatschappelijk en commercieel programma waaronder horeca, winkels en ruimte voor bedrijven. VrijHaven is ontworpen door Studio Donna van Milligen Bielke & Ard de Vries Architecten, Team V Architectuur, Joppe Kusters, Powerhouse Company en DELVA Landscape Architecture. De ontwerpen kenmerken zich door de hoge mate van duurzaamheid en bestaan uit hergebruikte en biobased materialen.

Havenstraat wordt VrijHaven
Het Havenstraatterrein heeft een bijzondere geschiedenis. Met het verdwijnen van de spoorlijn is het lang een rafelrandje van de stad geweest. Elementen van vroegere stationsgebied en spooremplacement zijn er nog steeds te vinden. Het is een unieke plek in Amsterdam, met de ruimte om te experimenteren, geen strikt opgelegde kaders, een ongedwongen, creatieve sfeer en een hechte gemeenschap. Inmiddels zijn na jaren van plannen maken de contouren van de nieuwe wijk vastgelegd in een bestemmingsplan. Daarop is door de gemeente een tender uitgeschreven voor de herontwikkeling, die door ons en RED Company is gewonnen. In de winnende inzending VrijHaven staan de rauwe en ongedwongen eigenschappen van het Havenstraatterrein centraal.

De monumentale plint met het kopgebouw en de nieuwe tramloods spelen een belangrijke rol als drager van de identiteit van het plan. Studio Donna van Milligen Bielke heeft deze ‘oerplint’ ontworpen als een robuuste en monumentale ode aan de rijke historie van het gebied. De ruimte rondom de oerplint is zo ontworpen dat deze, naar goed Amsterdams gebruik, kan worden toegeëigend door bewoners om zo de verbinding met de straat te versterken. Van het commerciële plintprogramma wordt 50% tegen een huurreductie toegewezen aan ambacht-, maak- en kunstindustrie. In de tramloods worden historische trams opgesteld en gerenoveerd. Op het dak van de tramloods bevindt zich de echte VrijPlaats; naast een vast programma worden hier filmavonden, kleinschalige evenementen en exposities georganiseerd. Het kopgebouw positioneert zich achter het monumentale Haarlemmermeerstation als een tijdloos en genereus Amsterdams bouwblok.

Een rijk programma
VrijHaven is onderverdeeld in twaalf kleinschalige woonblokken die zich bovenop en naast de oerplint elk met een eigen karakter en ontsluiting presenteren. Het stoere karakter van het huidige Havenstraatterrein wordt gewaarborgd door het gebruik van geoogste en hergebruikte (gevel)materialen. De gevarieerde mix van casco-, atelier-, duplexwoningen en lofts zijn vrij indeelbaar. De woningblokken zijn ontworpen door Team V Architectuur, Joppe Kusters en Powerhouse Company.

De binnentuinen, ontworpen door Delva Landscape Architects, staan in contrast met de reuring van de straat. Een doorlopend tramspoor vormt een leesbare, circulaire route door de buurt. De diverse ‘haltes’ langs het tramspoor zijn plekken waar buurtbewoners elkaar kunnen ontmoeten. Deze wandelroute wordt verder versterkt door een kunstroute in de openbare ruimte. Zo worden de poorten, verschillende buitenmuren, onderdoorgangen en trappenhuizen een canvas voor street art. Naast de binnentuinen zijn er verschillende gemeenschappelijke ruimtes verspreid over het plan, zoals de buurtkamer+.

Nanne de Ru, co-founder RED Company: “Het is uniek om woningen te mogen ontwikkelen op zo’n prachtige en bijzondere plek in Amsterdam. Het ontwerpteam heeft een zeer gebalanceerd plan gemaakt dat recht doet aan de geschiedenis van deze plek. Tegelijkertijd maakt het plan de duurzame ambities van de stad Amsterdam waar. We kijken er naar uit om aan de slag te gaan met dit uitstekende team van architecten, in nauwe samenwerking met de gemeente Amsterdam.”

Maurits Caransa, directeur Caransa Groep: “Wij zijn ontzettend trots dat we op dit unieke stukje Amsterdam aan de slag kunnen. Het behouden van de sfeer en het tegelijkertijd toevoegen van nieuwe woningen aan de stad is een fantastische opgave.”

Vrijhaven wordt een EnergieHaven
VrijHaven wordt een energiezuinige, gezonde en energieleverende wijk. Door de ontwikkeling parametrisch en in balans met ruimtelijke kwaliteit te ontwerpen, wordt VrijHaven een ‘energiehaven’. In combinatie met ambitieuze energetische maatregelen behaalt VrijHaven zeer ambitieuze BENG-scores. De hele wijk wordt aangesloten op een smart grid om energielasten, CO2-uitstoot en netcongestie te verminderen.

Daarnaast wordt VrijHaven gerealiseerd met minimale milieu-impact en maximale toekomstwaarde. Meer dan de helft van de te gebruiken materialen is hergebruikt, gerecycled of biobased. Voor de betonnen oerplint wordt Urban Mining Concrete toegepast, terwijl voor bouwblokken die op de oerplint landen is gekozen voor een houten gebouwconstructie. De bouwblokken op maaiveld maken gebruik van een constructie bestaande uit hergebruikt materiaal. Door verschillende mitigerende maatregelen, zoals onder andere een mobilteitshub aan de rand van het plan, de zorgvuldige inpassing van minihubs per blok en verschillende soorten deelmobiliteit, wordt de auto uit het straatbeeld geweerd en ontstaat een autoluwe wijk die duurzame mobiliteit stimuleert. Voetgangers en fietsers krijgen voorrang in VrijHaven.

Wij en RED Company zijn voornemens om langdurig betrokken te blijven bij de ontwikkeling van VrijHaven. Alle middenhuurwoningen en ook de helft van het vrije sector programma worden in eigen beheer genomen.

Start bouw van VrijHaven is naar verwachting begin 2026. VrijHaven wordt in 2028 opgeleverd.

Project informatie
Opdrachtgever: Gemeente Amsterdam
Ontwikkelaar: Caransa Groep, RED Company
Architectuur: Studio Donna van Milligen Bielke & Ard de Vries Architecten, Team V Architectuur, Powerhouse Company, Joppe Kusters
Aannemer: Construction Company
Adviseurs: DELVA Landscape Architects (landschap), Tenderboost (strategie en concept), DGMR (bouwfysica, akoestiek, duurzaamheid), Merosch (energieconcept gebied), Alba Concepts (circulair materiaalgebruik), Vlasman (circulair materiaalgebruik), The Future Mobility Network (duurzame mobiliteit), OMRT (parametrische studies), Van Rossum (constructeur), CLT-s (constructeur houtbouw), STIPO (omgevingsmanagement), De Omgevingsformule (omgevingsmanagement, transport over water), Metron (bouwkostenadviseur)
Locatie: Amsterdam, Nederland
Programma: circa 350 huur- en koopwoningen, tramloods met publiek programma,
buurtkamer, huisartsenpraktijk, commerciële ruimte, horeca, makersruimten, detailhandel, culturele voorzieningen, mobiliteit hub, fiets- en autoparkeren
BVO: 43.088 m2